Dava Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Doğru Mahkemeye Başvuru: Boşanma davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
• Delillerin Hukuka Uygunluğu: Delillerin hukuka uygun yollarla elde edilmiş olması gerekir. Hukuka aykırı deliller (gizli kamera kaydı, izinsiz ses kaydı vb.) mahkeme tarafından dikkate alınmaz.
• Dürüst Olmak: Mahkemeye karşı dürüst olmak, gerçekleri olduğu gibi anlatmak önemlidir. Yalan beyanda bulunmak, davanın seyrini olumsuz etkileyebilir.
• Uzman Desteği Almak: Boşanma süreci, hukuki ve psikolojik açıdan karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte bir avukattan hukuki destek almak ve gerekiyorsa bir psikologdan danışmanlık almak, hak kayıplarını önlemek ve süreci daha sağlıklı yönetmek açısından önemlidir.
• Dava Açma Ücreti Boşanma davası açmak için mahkemeye harç ve masraflar ödenmesi gerekir. Bu ücretler, davanın türüne (anlaşmalı/çekişmeli), talep edilen nafaka ve tazminat miktarına göre değişiklik gösterebilir.
• Arabuluculuk Bazı durumlarda, dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmak zorunlu olabilir. Özellikle velayet, nafaka ve mal paylaşımı gibi konularda arabuluculuk süreci, tarafların anlaşmaya varmasına yardımcı olabilir.

İstatistik ve Örnek Olay

İstatistik: Türkiye’de boşanma davalarının büyük çoğunluğu “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” (şiddetli geçimsizlik) nedeniyle açılmaktadır. Zina, terk, hayata kast gibi özel boşanma sebepleri daha az görülmektedir.

Örnek Olay: Ayşe ve Mehmet, 10 yıldır evlidirler. Son yıllarda aralarında sürekli tartışmalar yaşanmakta, birbirlerine karşı saygı ve sevgileri azalmıştır. Mehmet, Ayşe’ye sürekli olarak hakaret etmekte ve onu aşağılamaktadır. Ayşe, bu duruma daha fazla dayanamayarak boşanma davası açmaya karar verir. Ayşe’nin avukatı, boşanma dilekçesinde “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” (şiddetli geçimsizlik) nedenini belirtir ve Mehmet’in hakaretlerini, aşağılayıcı davranışlarını tanık ifadeleri ve mesaj kayıtlarıyla destekler. Mahkeme, delilleri ve tanık ifadelerini değerlendirerek, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına kanaat getirir ve boşanmaya karar verir.

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Boşanma davası açma şartları ve hukuki gerekçeler, Türk Medeni Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir. Boşanma davası açmak isteyen kişilerin, öncelikle bu şartların ve gerekçelerin kendi durumlarına uygun olup olmadığını değerlendirmeleri gerekmektedir. Boşanma dilekçesinin usulüne uygun olarak hazırlanması, iddiaların delillerle desteklenmesi ve dava sürecinin dikkatli bir şekilde takip edilmesi, hak kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşır. Özellikle çekişmeli boşanma davalarında, hukuki süreç karmaşık ve uzun olabileceğinden, bir avukattan hukuki destek almak, sürecin daha sağlıklı ve adil bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olacaktır.

Boşanma Davası Açma Şartları ve Hukuki Gerekçeler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. Boşanma davası açmak için evliliğin ne kadar sürmüş olması gerekir?

Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması şarttır (TMK m. 166/3). Bir yıldan kısa süren evliliklerde anlaşmalı boşanma mümkün değildir. Çekişmeli boşanma davalarında ise, herhangi bir süre şartı bulunmamaktadır. Evliliğin herhangi bir aşamasında, kanunda belirtilen boşanma sebeplerinden birinin varlığı halinde çekişmeli boşanma davası açılabilir.

2. Boşanma dilekçesinde hangi bilgiler yer almalıdır? Dilekçeye hangi belgeler eklenmelidir?

Boşanma dilekçesinde aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

• Mahkemenin adı (yetkili Aile Mahkemesi)
• Tarafların adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları ve adresleri
• Varsa vekilin (avukatın) adı, soyadı, baro sicil numarası ve adresi
• Davanın konusu (anlaşmalı veya çekişmeli boşanma olduğu belirtilmeli)
• Boşanma nedenlerinin ayrıntılı açıklaması (olaylar kronolojik sırayla anlatılmalı)
• Deliller (tanık isimleri ve adresleri, yazışmalar, fotoğraflar, raporlar vb.)
• Hukuki sebepler (ilgili TMK maddeleri)
• Talep sonucu (boşanma, nafaka, tazminat, velayet talepleri)
• Davacı veya vekilinin imzası

Dilekçeye eklenmesi gereken belgeler:

• Nüfus kayıt örneği
• Evlilik cüzdanı fotokopisi
• Varsa çocukların nüfus kayıt örnekleri
• Anlaşmalı boşanma protokolü (anlaşmalı boşanma davalarında)
• Deliller (yazışmalar, fotoğraflar, raporlar, tanık listesi vb.)
• Vekaletname (avukat varsa)
• Dava harç ve masraflarının yatırıldığına dair makbuz

3. “Evlilik birliğinin temelinden sarsılması” ne demektir ve hangi durumlar bu kapsama girer?

Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK m. 166), eşler arasında ortak hayatı sürdürmelerinin beklenemeyecek derecede geçimsizlik olması anlamına gelir. Kanun, bu durumu genel bir ifadeyle tanımlamıştır. Bu kapsama giren durumlar çok çeşitlidir ve her evliliğin kendine özgü dinamiklerine göre değerlendirilir. Örnek olarak şunlar sayılabilir:

• Sürekli tartışmalar, kavgalar, hakaretler
• Fiziksel veya psikolojik şiddet
• İlgisizlik, sevgisizlik, saygısızlık
• Güven sarsıcı davranışlar (aldatma, yalan söyleme vb.)
• Ekonomik sorunlar, sorumsuz davranışlar
• Cinsel sorunlar
• Ailelerin evliliğe aşırı müdahalesi
• Farklı yaşam tarzları, değer yargıları
• Aşırı kıskançlık

4. Özel boşanma sebepleri nelerdir? Bu sebeplerden birinin varlığı halinde boşanma süreci nasıl işler?

Özel boşanma sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nda sınırlı sayıda ve tek tek sayılmıştır:

• Zina (TMK m. 161)
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK m. 162)
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163)
• Terk (TMK m. 164)
• Akıl hastalığı (TMK m. 165)

Bu sebeplerden birinin varlığı halinde, diğer eşin kusuru aranmaz ve evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı kabul edilir. Özel boşanma sebebine dayalı davalarda, davacı eşin, bu sebebi ispatlaması yeterlidir. İspat halinde hakim, boşanmaya karar vermek zorundadır.

Boşanma Davası Nasıl Açılır? (Adım Adım Rehber)

Boşanma davası açmak, evlilik birliğini yasal olarak sonlandırmak için izlenmesi gereken hukuki bir süreçtir. Bu süreç, belirli adımlardan oluşur ve her adımın dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekir. Bu bölüm, boşanma davası açmak isteyen kişilere yönelik adım adım bir rehber sunacak, boşanma dilekçesi hazırlanmasından mahkemeye başvuruya, dava sürecinde avukatın rolünden ilk duruşmaya kadar tüm aşamaları detaylı bir şekilde açıklayacaktır.

1. Adım: Boşanma Türünü Belirleme ve Hukuki Danışmanlık Alma

Boşanma davası açmadan önce, atılması gereken ilk adım, boşanmanın türünü belirlemektir. Boşanma, anlaşmalı veya çekişmeli olabilir. Eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları (nafaka, tazminat, velayet, mal paylaşımı) konusunda anlaşmaya varmaları halinde anlaşmalı boşanma, anlaşamamaları halinde ise çekişmeli boşanma davası açılır.

Bu aşamada, bir avukattan hukuki danışmanlık almak son derece önemlidir. Avukat, eşlerin durumunu değerlendirerek hangi tür boşanma davasının daha uygun olduğunu belirleyecek, haklarını ve yükümlülüklerini anlatacak ve süreci doğru bir şekilde yönetmelerine yardımcı olacaktır.

2. Adım: Boşanma Dilekçesi Hazırlanması

Boşanma davası, yetkili Aile Mahkemesine (Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesine) sunulacak bir dilekçe ile açılır. Boşanma dilekçesi, davanın temelini oluşturur ve bu nedenle çok dikkatli bir şekilde hazırlanmalıdır. Dilekçede bulunması gereken unsurlar, bir önceki bölümde detaylı olarak açıklanmıştı. Özetle:

• Mahkemenin Adı: Yetkili mahkemenin adı doğru bir şekilde yazılmalıdır.
• Tarafların Bilgileri: Davacı ve davalının adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları ve adresleri eksiksiz olarak belirtilmelidir.
• Vekil Bilgileri: Eğer dava bir avukat aracılığıyla açılıyorsa, avukatın bilgileri eklenmelidir.
• Davanın Konusu: Boşanma talebi (anlaşmalı veya çekişmeli olduğu belirtilerek) yazılmalıdır.
• Açıklamalar: Boşanma nedenleri (genel veya özel sebepler) ayrıntılı ve kronolojik olarak açıklanmalı, evlilik birliğinin neden temelinden sarsıldığı somut olaylarla anlatılmalıdır.
• Deliller: İddiaları destekleyen tüm deliller (tanık isimleri ve adresleri, yazışmalar, fotoğraflar, videolar, banka kayıtları, doktor raporları vb.) liste halinde belirtilmeli ve dilekçeye eklenmelidir.
• Hukuki Sebepler: İlgili kanun maddeleri (TMK’nın boşanmaya ilişkin maddeleri) belirtilmelidir.
• Talep Sonucu: Boşanma kararı verilmesi, nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı talepleri açık ve net bir şekilde yazılmalıdır.
• İmza: Dilekçe, davacı veya vekili tarafından imzalanmalıdır.

Anlaşmalı boşanma davalarında, dilekçeye ek olarak, tarafların boşanma ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaştıklarını gösteren bir “Anlaşmalı Boşanma Protokolü” de eklenmelidir.

3. Adım: Gerekli Belgelerin Toplanması

Boşanma dilekçesine ek olarak, bazı belgelerin de mahkemeye sunulması gerekir. Bu belgeler şunlardır:

• Nüfus Kayıt Örneği: Davacı ve davalının nüfus kayıt örnekleri, e-Devlet üzerinden veya nüfus müdürlüklerinden alınabilir.
• Evlilik Cüzdanı Fotokopisi: Evlilik cüzdanının fotokopisi (aslı duruşmada gösterilebilir).
• Varsa Çocukların Nüfus Kayıt Örnekleri: Müşterek çocukların nüfus kayıt örnekleri.
• Anlaşmalı Boşanma Protokolü (Anlaşmalı Boşanma Davalarında): Tarafların imzaladığı, boşanma ve sonuçları üzerinde anlaştıklarını gösteren protokol.
• Deliller: Dilekçede belirtilen deliller (yazışmalar, fotoğraflar, videolar, banka kayıtları, doktor raporları, tanık listesi vb.).
• Vekaletname (Avukat Varsa): Davacıyı temsil eden avukatın vekaletnamesi.
• Dava Harç ve Masraflarının Yatırıldığına Dair Makbuz

4. Adım: Dava Harç ve Masraflarının Yatırılması

Boşanma davası açmak için mahkemeye belirli bir harç ve masraf ödenmesi gerekir. Bu harç ve masraflar, davanın türüne (anlaşmalı/çekişmeli), talep edilen nafaka ve tazminat miktarına göre değişiklik gösterebilir. Harç ve masraflar, mahkemenin veznesine veya anlaşmalı bankalara yatırılabilir. Ödeme yapıldıktan sonra, makbuzun dilekçeye eklenmesi önemlidir.

5. Adım: Dilekçenin Mahkemeye Sunulması

Hazırlanan boşanma dilekçesi ve ekleri, yetkili Aile Mahkemesine (veya Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesine) sunulur. Dilekçe, elden veya UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) üzerinden elektronik ortamda verilebilir. Dilekçenin mahkemeye sunulmasıyla birlikte dava açılmış olur.

6. Adım: Dava Dosyasının Tevdii ve Tensip Zaptının Hazırlanması

Mahkeme, dilekçeyi ve eklerini inceledikten sonra, bir tensip zaptı hazırlar. Tensip zaptı, davanın esas kaydının yapıldığını, davanın hangi hakime tevdi edildiğini, ilk duruşma gününü ve taraflara yapılması gereken tebligatları içeren bir belgedir.

7. Adım: Dilekçenin Davalıya Tebliği

Mahkeme, boşanma dilekçesinin bir örneğini ve tensip zaptını davalıya tebliğ eder. Tebligat, davalının bilinen son adresine posta yoluyla veya elektronik tebligat yoluyla yapılır. Davalının tebligatı almasıyla birlikte, cevap dilekçesi sunma süresi başlar.

8. Adım: Cevap Dilekçesi ve İkinci Dilekçe Aşaması

Davalı, tebligatı aldıktan sonra, kanunda belirtilen süre içinde (genellikle iki hafta) cevap dilekçesi sunabilir. Cevap dilekçesinde, davalının davaya karşı savunmaları, iddiaları ve delilleri yer alır. Davacı, davalının cevap dilekçesine karşı ikinci bir dilekçe (cevaba cevap) sunabilir. Davalı da bu dilekçeye karşı ikinci bir cevap dilekçesi verebilir. Bu aşama, dilekçeler teatisi olarak adlandırılır.

9. Adım: Ön İnceleme Duruşması

Dilekçeler teatisi tamamlandıktan sonra, mahkeme bir ön inceleme duruşması yapar. Ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazlar incelenir, uyuşmazlık konuları belirlenir, delillerin toplanması ve incelenmesi için gerekli işlemler yapılır ve taraflar sulhe teşvik edilir.

10. Adım: Tahkikat Aşaması ve Duruşmalar

Ön inceleme duruşmasından sonra, tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşamasında, mahkeme, tarafların iddialarını ve savunmalarını değerlendirmek için delilleri inceler, tanıkları dinler, bilirkişi incelemesi yaptırabilir ve keşif yapabilir. Bu aşama, genellikle birden fazla duruşma şeklinde gerçekleşir.

11. Adım: Sözlü Yargılama ve Karar

Tahkikat aşaması tamamlandıktan sonra, mahkeme taraflara son sözlerini sormak için sözlü yargılama duruşması yapar. Taraflar, son beyanlarını sunduktan sonra, mahkeme kararını açıklar. Karar, boşanmaya hükmedilmesi veya davanın reddedilmesi şeklinde olabilir. Boşanma kararı verilmesi halinde, kararda nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı gibi konular da düzenlenir.

12. Adım: Kararın Kesinleşmesi ve İcra

Mahkeme kararı, taraflara tebliğ edildikten sonra, belirli bir süre içinde (genellikle iki hafta) temyiz edilebilir. Temyiz edilmeyen veya temyiz incelemesi sonucunda onanan karar kesinleşir. Kesinleşen boşanma kararı, nüfus kayıtlarına işlenir ve kararda belirtilen nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı hükümleri icra edilebilir hale gelir.

Örnek Senaryo:

Elif ve Can, 5 yıldır evlidirler. Son zamanlarda aralarında sürekli tartışmalar yaşanmakta ve birbirlerine karşı saygı ve sevgileri azalmıştır. Elif, Can’ın kendisine sürekli olarak yalan söylediğini ve güvenini sarstığını düşünmektedir. Elif, bir avukata danışarak boşanma davası açmaya karar verir. Avukatı, “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” nedeniyle çekişmeli boşanma davası açılması gerektiğini belirtir. Avukat, boşanma dilekçesini hazırlar, Elif’in iddialarını ve delillerini (mesaj kayıtları, tanık ifadeleri) dilekçeye ekler. Dilekçe, Aile Mahkemesine sunulur. Mahkeme, dilekçeyi Can’a tebliğ eder. Can, cevap dilekçesinde Elif’in iddialarını reddeder. Mahkeme, ön inceleme duruşması yapar ve tarafları dinler. Daha sonra, tahkikat aşamasında tanıklar dinlenir, deliller incelenir. Mahkeme, Elif’in iddialarını haklı bulur ve boşanmaya karar verir. Kararda, Elif lehine nafaka ve tazminata hükmedilir, müşterek çocuğun velayeti Elif’e verilir. Can kararı temyiz etmez ve karar kesinleşir.

Boşanma Davasında Avukatın Rolü (Detaylı Açıklama)

Boşanma sürecinde bir avukatın rolü, sadece dava açmak ve dilekçe hazırlamaktan ibaret değildir. Avukat, müvekkilinin haklarını korumak, süreci doğru bir şekilde yönetmek ve en iyi sonucu elde etmek için kapsamlı bir hukuki destek sağlar. Avukatın başlıca görevleri şunlardır:

• Hukuki Danışmanlık: Müvekkiline boşanma süreci, hakları ve yükümlülükleri hakkında detaylı bilgi verir.
• Dava Stratejisi Belirleme: Müvekkilinin durumuna en uygun dava türünü (anlaşmalı/çekişmeli) belirler ve dava stratejisini oluşturur.
• Dilekçe ve Protokol Hazırlama: Boşanma dilekçesini, anlaşmalı boşanma protokolünü ve diğer gerekli hukuki belgeleri hazırlar.
• Delil Toplama: Müvekkilinin iddialarını destekleyecek delilleri toplar, tanıklarla görüşür, delillerin hukuka uygunluğunu denetler.
• Mahkemede Temsil: Müvekkilini mahkemede temsil eder, duruşmalara katılır, beyanlarda bulunur, delilleri sunar, tanık sorgusu yapar.
• Müzakere ve Uzlaşma: Karşı tarafla veya vekiliyle müzakereler yürütür, anlaşma zemini arar, müvekkilinin menfaatlerini korur.
• Hukuki Süreç Takibi: Dava sürecini yakından takip eder, gerekli tebligatları yapar, yasal sürelere uyar, müvekkilini bilgilendirir.
• Karar Sonrası İşlemler: Boşanma kararı kesinleştikten sonra, kararın nüfus kayıtlarına işlenmesi, nafaka ve tazminatın tahsili gibi işlemleri takip eder.

Boşanma süreci, duygusal ve hukuki açıdan zorlayıcı bir süreç olabilir. Bir avukatın profesyonel desteği, bu sürecin daha kolay, hızlı ve adil bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olabilir.

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Boşanma davası açma süreci, Türk Medeni Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda detaylı olarak düzenlenmiştir. Bu süreç, belirli adımlardan oluşur ve her adımın titizlikle takip edilmesi gerekir. Boşanma dilekçesinin usulüne uygun olarak hazırlanması, iddiaların delillerle desteklenmesi, yasal sürelere uyulması ve mahkeme kararlarının doğru bir şekilde uygulanması, hak kayıplarının önlenmesi ve sürecin adil bir şekilde sonuçlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, boşanma sürecinde bir avukattan hukuki destek almak, sürecin daha sağlıklı yönetilmesine ve olumlu sonuçlar elde edilmesine katkı sağlayacaktır. Özellikle çekişmeli boşanma davaları, karmaşık hukuki süreçler içerdiğinden, avukatın uzmanlığı ve deneyimi, davanın seyrini önemli ölçüde etkileyebilir.

Boşanma Davası Nasıl Açılır? (Adım Adım Rehber) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Boşanma davası açmak için ilk adım nedir?

Boşanma davası açmak için ilk adım, boşanma türünü (anlaşmalı veya çekişmeli) belirlemek ve bir avukattan hukuki danışmanlık almaktır. Avukat, durumunuzu değerlendirerek size en uygun dava türünü ve izlemeniz gereken yolu gösterecektir. Ayrıca, haklarınızı ve yükümlülüklerinizi öğrenerek süreci daha bilinçli bir şekilde yönetmenizi sağlayacaktır.

Boşanma dilekçesi nasıl hazırlanır ve nelere dikkat edilmelidir?

Boşanma dilekçesi, davanın temelini oluşturur ve dikkatli bir şekilde hazırlanmalıdır. Dilekçede, mahkemenin adı, tarafların bilgileri, davanın konusu, boşanma nedenlerinin ayrıntılı açıklaması, deliller, hukuki sebepler ve talep sonucu açıkça belirtilmelidir. Dilekçe, anlaşılır bir dille yazılmalı, olaylar kronolojik sırayla anlatılmalı ve iddialar delillerle desteklenmelidir. Anlaşmalı boşanma davalarında, dilekçeye ek olarak bir anlaşmalı boşanma protokolü de hazırlanmalıdır. Bir avukat, dilekçe hazırlama konusunda size yardımcı olabilir.

Boşanma davası nerede açılır? Yetkili mahkeme nasıl belirlenir?

Boşanma davaları, Aile Mahkemelerinde görülür. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile Mahkemesi sıfatıyla boşanma davalarına bakar. Yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir (TMK m. 168).

Boşanma davası açarken hangi belgeler gereklidir?

Boşanma davası açarken aşağıdaki belgeler gereklidir:

• Boşanma dilekçesi
• Nüfus kayıt örneği (e-Devlet’ten alınabilir)
• Evlilik cüzdanı fotokopisi
• Varsa çocukların nüfus kayıt örnekleri
• Anlaşmalı boşanma protokolü (anlaşmalı boşanma davalarında)
• Deliller (yazışmalar, fotoğraflar, tanık listesi, raporlar vb.)
• Vekaletname (avukat aracılığıyla açılıyorsa)
• Dava harç ve masrafları ödendi makbuzu

Boşanma davası ne kadar sürer? Dava süresini etkileyen faktörler nelerdir?

Boşanma davasının süresi, davanın türüne (anlaşmalı/çekişmeli), mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanma süresine, tanıkların dinlenmesine, bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediğine ve tarafların tutumuna göre değişiklik gösterir.

• Anlaşmalı boşanma davaları: Genellikle tek celsede ve birkaç hafta veya ay içinde sonuçlanır.
• Çekişmeli boşanma davaları: Birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir. Özellikle velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı konularında anlaşmazlık varsa, dava süreci uzayabilir.

Dava süresini etkileyen faktörler:

• Davanın türü (anlaşmalı/çekişmeli)
• Mahkemenin iş yoğunluğu
• Delillerin toplanma süresi
• Tanıkların dinlenmesi
• Bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediği
• Tarafların tutumu (uzlaşmaya açık olup olmamaları)
• Tarafların itirazları (istinaf/temyiz)

Boşanma davası sırasında tedbir nafakası talep edilebilir mi?

Evet, boşanma davası sırasında, eşlerin ve çocukların geçimini sağlamak amacıyla tedbir nafakası talep edilebilir (TMK m. 169). Tedbir nafakası, dava süresince geçerli olan geçici bir nafakadır. Boşanma kararı kesinleştiğinde, tedbir nafakası sona erer ve yerine (koşulları varsa) yoksulluk veya iştirak nafakasına hükmedilebilir.

Boşanma davasında ilk duruşmada neler olur?

İlk duruşma, genellikle ön inceleme duruşmasıdır. Bu duruşmada hakim:

• Dava şartlarını ve ilk itirazları inceler.
• Uyuşmazlık konularını belirler.
• Delillerin toplanması ve incelenmesi için gerekli işlemleri yapar (taraflara delillerini sunmaları için süre verir, tanıkların dinlenmesi için gün belirler, bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verebilir vb.).
• Tarafları sulhe (anlaşmaya) teşvik eder.
• Anlaşmalı boşanma ise ve şartları oluşmuş ise direkt olarak karar verilir.

Boşanma kararı kesinleştikten sonra yapılması gerekenler nelerdir?

Boşanma kararı kesinleştikten sonra yapılması gerekenler şunlardır:

• Kararın nüfus kayıtlarına işlenmesi için nüfus müdürlüğüne başvurulur. (Mahkeme de gönderebilir.)
• Boşanma ilamı ile birlikte, gerekli diğer evraklarla (varsa) nafaka ve tazminatın tahsili için icra takibi başlatılabilir.
• Velayet düzenlemelerine (çocukla kişisel ilişki kurulması vb.) uyulmalıdır.
• Mal paylaşımı kararı varsa, bu karara uygun olarak malların paylaşımı gerçekleştirilmelidir.
• Kadın, boşanma sonrası soyadı değişikliği yapmak istiyorsa, nüfus müdürlüğüne başvurmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Süreci

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma ve boşanmanın tüm hukuki sonuçları (velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı) üzerinde tam bir mutabakata varmaları ve bu mutabakatı bir protokolle mahkemeye sunmaları durumunda gerçekleşen boşanma türüdür. Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesinde düzenlenen anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanmaya göre daha hızlı, daha az masraflı ve daha az yıpratıcı bir süreçtir. Bu bölüm, anlaşmalı boşanma davası sürecini, şartlarını, protokol hazırlama sürecini, mahkeme aşamasını ve sıkça sorulan soruları detaylı bir şekilde ele alacaktır.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları

Anlaşmalı boşanma, her evlilik için mümkün değildir. Kanun, anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için bazı şartlar öngörmüştür. Bu şartlar şunlardır:

1. Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması: Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için, evliliğin resmi olarak en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Bu süre, evlilik cüzdanında yazan tarihten itibaren hesaplanır. Bir yıldan kısa süren evliliklerde, anlaşmalı boşanma mümkün değildir; bu durumda çekişmeli boşanma davası açılması gerekir.
2. Eşlerin Birlikte Başvurması veya Birinin Açtığı Davayı Diğerinin Kabul Etmesi: Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin birlikte mahkemeye başvurmasıyla veya bir eşin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesiyle açılabilir. Birlikte başvuru, her iki eşin de aynı anda mahkemeye başvurarak boşanma dilekçesini ve anlaşmalı boşanma protokolünü sunması anlamına gelir. Bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi ise, davacı eşin boşanma dilekçesini mahkemeye sunması ve davalı eşin de bu dilekçeye karşı, boşanmayı ve dilekçedeki talepleri kabul ettiğini belirten bir cevap dilekçesi sunmasıyla gerçekleşir.
3. Hakimin Tarafları Bizzat Dinlemesi ve İradelerinin Serbestçe Açıklandığına Kanaat Getirmesi: Anlaşmalı boşanma davalarında, hakim tarafları bizzat dinlemek zorundadır. Hakim, duruşmada her iki eşe de boşanma ve protokoldeki hususlar hakkındaki iradelerini sorar. Eşlerin, herhangi bir baskı veya zorlama altında olmadan, özgür iradeleriyle boşanmak istediklerine ve protokoldeki şartları kabul ettiklerine kanaat getirmesi gerekir. Eğer hakim, eşlerden birinin iradesinin sakatlandığını (tehdit, hile, korkutma vb.) tespit ederse, anlaşmalı boşanma talebini reddedebilir.
4. Boşanmanın Mali Sonuçları ve Çocukların Durumu Konusunda Anlaşmaya Varılması: Anlaşmalı boşanmanın en önemli şartlarından biri, eşlerin boşanmanın mali sonuçları (nafaka, tazminat, mal paylaşımı) ve müşterek çocukların durumu (velayet, kişisel ilişki, iştirak nafakası) konusunda tam bir anlaşmaya varmış olmalarıdır. Bu anlaşma, yazılı bir protokolle belgelenmelidir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Hazırlama Süreci

Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaştıkları hususları içeren yazılı bir belgedir. Protokol, anlaşmalı boşanma davasının temelini oluşturur ve hakimin boşanma kararını verirken dikkate alacağı en önemli belgedir. Bu nedenle, protokolün dikkatli ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması son derece önemlidir.

Protokolde yer alması gereken başlıca hususlar şunlardır:

1. Tarafların Bilgileri: Eşlerin adı, soyadı, T.C. kimlik numaraları ve adresleri.
2. Boşanma İradesi: Eşlerin, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve boşanmak istedikleri açıkça belirtilmelidir.
3. Velayet: Müşterek çocukların velayetinin hangi eşe verileceği, diğer eşin çocuklarla kişisel ilişki kurma hakkı (görüşme günleri ve saatleri, tatiller, özel günler vb.) detaylı olarak düzenlenmelidir. Çocuğun üstün yararı, velayet düzenlemesinde en önemli kriterdir.
4. İştirak Nafakası: Velayeti alan eşe, diğer eş tarafından müşterek çocukların giderleri için ödenecek iştirak nafakasının miktarı, ödeme şekli ve zamanı (aylık, yıllık artışlar vb.) belirtilmelidir.
5. Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eşe, diğer eş tarafından ödenecek yoksulluk nafakasının miktarı, ödeme şekli ve süresi (belirli/belirsiz süreli) belirtilmelidir. Yoksulluk nafakası talep edilmiyorsa, bu durum da protokole yazılmalıdır.
6. Maddi ve Manevi Tazminat: Eşlerin birbirlerinden maddi veya manevi tazminat talep edip etmedikleri, talep ediyorlarsa miktarları ve ödeme şekli belirtilmelidir. Tazminat talep edilmiyorsa, bu durum da protokole yazılmalıdır.
7. Mal Paylaşımı: Evlilik birliği içinde edinilen malların (ev, araba, banka hesapları, ziynet eşyaları vb.) nasıl paylaşılacağı, hangi malın hangi eşe ait olacağı veya satılıp bedelinin nasıl bölüşüleceği detaylı olarak açıklanmalıdır. Mal paylaşımı konusunda anlaşmazlık varsa ve mal paylaşımı davası açılacaksa, bu durum da protokole yazılabilir.
8. Ev Eşyaları: Ev eşyalarının nasıl paylaşılacağı, hangi eşyanın hangi eşte kalacağı belirtilmelidir.
9. Diğer Hususlar: Eşlerin anlaşmaya vardığı diğer hususlar (örneğin, soyadı kullanımı, ortak kredi borçlarının ödenmesi vb.) protokole eklenebilir.
10. İmzalar: Protokol, her iki eş ve varsa avukatları tarafından imzalanmalıdır.

Mahkeme Aşaması

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlandıktan ve boşanma dilekçesiyle birlikte mahkemeye sunulduktan sonra, mahkeme bir duruşma günü belirler. Duruşmada hakim, her iki eşi de bizzat dinler ve boşanma konusundaki iradelerini sorar. Eşlerin özgür iradeleriyle boşanmak istediklerine ve protokoldeki şartları kabul ettiklerine kanaat getirirse, boşanmaya karar verir. Protokolde yer alan hususlar, mahkeme kararına geçirilir.

Anlaşmalı boşanma davaları, genellikle tek celsede sonuçlanır. Ancak, hakimin ek bilgi veya belge istemesi, tarafların duruşmaya gelmemesi veya protokolde eksiklikler bulunması gibi durumlarda süreç uzayabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

• Anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürer? Genellikle tek celsede, yani birkaç hafta veya ay içinde sonuçlanır.
• Anlaşmalı boşanma protokolünü kim hazırlar? Protokolü eşler kendileri hazırlayabileceği gibi, bir avukattan da yardım alabilirler. Özellikle karmaşık durumlarda (yüksek miktarda nafaka, tazminat, mal paylaşımı, velayet sorunları vb.) bir avukata danışmak faydalıdır.
• Anlaşmalı boşanma protokolünde değişiklik yapılabilir mi? Evet, protokol mahkeme tarafından onaylanana kadar taraflar anlaşarak değişiklik yapabilirler. Ancak, mahkeme kararı kesinleştikten sonra değişiklik yapmak için yeni bir dava açılması gerekir.
• Anlaşmalı boşandıktan sonra tekrar evlenebilir miyim? Evet, boşanma kararı kesinleştikten sonra, kadınlar için 300 günlük (iddet müddeti) bekleme süresi vardır. Bu süre, kadının hamile olup olmadığının anlaşılması içindir. Kadın hamile olmadığını belgeleyen bir doktor raporu sunarsa, bu süre beklenmeden evlenebilir. Erkekler için böyle bir bekleme süresi yoktur.
• Anlaşmalı boşandım ama eşim protokol hükümlerine uymuyor. Ne yapmalıyım? Mahkeme kararına uymayan eş aleyhine icra takibi başlatılabilir. Nafaka ödemiyorsa, maaşına haciz konulabilir veya nafaka ödememe suçundan şikayette bulunulabilir.

Örnek Dava:

Ahmet ve Ayşe, 5 yıldır evlidirler ve 3 yaşında bir çocukları vardır. Evliliklerinde yaşadıkları sorunlar nedeniyle anlaşmalı olarak boşanmaya karar verirler. Bir avukatın yardımıyla anlaşmalı boşanma protokolü hazırlarlar. Protokolde, çocuğun velayetinin anneye verilmesi, babanın çocukla her hafta sonu görüşmesi, aylık 1000 TL iştirak nafakası ödemesi, tarafların birbirlerinden yoksulluk nafakası ve tazminat talep etmemesi, evin ve arabanın Ayşe’ye kalması, banka hesaplarındaki paranın eşit olarak paylaşılması gibi hususlar yer alır. Ahmet ve Ayşe, protokolü imzalayarak boşanma dilekçesiyle birlikte mahkemeye başvururlar. Mahkeme, duruşmada her iki tarafı da dinler ve boşanmaya karar verir. Protokoldeki tüm hususlar, mahkeme kararına geçirilir.

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen, eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaşarak evliliklerini sonlandırmalarını sağlayan bir yoldur. Bu yol, çekişmeli boşanmaya göre daha hızlı, daha az masraflı ve daha az yıpratıcıdır. Ancak, anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için kanunda belirtilen şartların sağlanması ve usulüne uygun bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanması gerekmektedir. Özellikle velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda hak kaybı yaşamamak için, bir avukattan hukuki destek almak büyük önem taşımaktadır. Anlaşmalı boşanma protokolü, mahkeme kararına esas teşkil edeceğinden, dikkatli ve titiz bir şekilde hazırlanmalı, tarafların hak ve yükümlülükleri açıkça belirtilmelidir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Süreci Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Anlaşmalı boşanma nedir ve kimler anlaşmalı boşanabilir?

Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma ve boşanmanın tüm sonuçları (velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı) üzerinde tam bir mutabakata vararak, bu anlaşmayı bir protokolle mahkemeye sundukları ve hakimin de bu anlaşmayı uygun bularak boşanmaya karar verdiği boşanma türüdür (TMK m. 166/3). Anlaşmalı boşanabilmek için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması ve eşlerin ya birlikte mahkemeye başvurması ya da birinin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi gerekir. Ayrıca, hakimin tarafları bizzat dinleyerek özgür iradeleriyle anlaştıklarına kanaat getirmesi şarttır.

Anlaşmalı boşanma protokolü nedir ve neleri içermelidir?

Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin boşanma ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaştıkları hususları içeren yazılı bir belgedir. Bu protokol, anlaşmalı boşanma davasının temelini oluşturur ve mahkeme tarafından onaylanarak hükme esas alınır. Protokolde aşağıdaki hususlar yer almalıdır:

• Tarafların kimlik bilgileri ve adresleri
• Boşanma iradesinin açıkça belirtilmesi
• Müşterek çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemesi
• İştirak nafakası (çocuk için ödenecek nafaka) miktarı ve ödeme şekli
• Yoksulluk nafakası (eşlerden biri için ödenecek nafaka) talep edilip edilmediği, ediliyorsa miktarı ve ödeme şekli
• Maddi ve manevi tazminat talep edilip edilmediği, ediliyorsa miktarı
• Mal paylaşımı (ev, araba, banka hesapları vb. malların nasıl paylaşılacağı)
• Ev eşyalarının paylaşımı
• Varsa diğer hususlar (soyadı kullanımı, kredi borçları vb.)
• Tarafların ve varsa avukatlarının imzaları

Anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürede sonuçlanır?

Anlaşmalı boşanma davaları, çekişmeli boşanma davalarına göre çok daha kısa sürede sonuçlanır. Genellikle tek celsede (tek duruşmada) ve mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak birkaç hafta ile birkaç ay içerisinde boşanma kararı verilir. Ancak, hakimin ek bilgi veya belge istemesi, tarafların duruşmaya gelmemesi, protokolde eksiklikler bulunması veya taraflardan birinin vazgeçmesi gibi durumlarda süreç uzayabilir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde sonradan değişiklik yapılabilir mi?

Evet, anlaşmalı boşanma protokolü, mahkeme tarafından onaylanıp boşanma kararı kesinleşene kadar, tarafların ortak iradesiyle değiştirilebilir. Taraflar, protokolde değişiklik yapmak istedikleri hususlarda anlaşarak, yeni bir protokol hazırlayıp mahkemeye sunabilirler. Ancak, boşanma kararı kesinleştikten sonra protokolde değişiklik yapmak mümkün değildir. Bu durumda, nafaka artırımı, velayetin değiştirilmesi gibi talepler için yeni bir dava açılması gerekir.

Anlaşmalı boşanmada avukat tutmak zorunlu mu?

Anlaşmalı boşanmada avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak, özellikle velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda hak kaybı yaşamamak ve protokolün hukuka uygun bir şekilde hazırlanmasını sağlamak için bir avukattan hukuki destek almak faydalıdır. Avukat, müvekkilinin haklarını koruyarak, süreci daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlamasına yardımcı olabilir.

Anlaşmalı boşanma davası hangi mahkemede açılır?

Anlaşmalı boşanma davaları, Aile Mahkemelerinde açılır. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri, Aile Mahkemesi sıfatıyla bu davalara bakar. Yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Anlaşmalı boşanan eşler, boşanma kararından sonra hemen evlenebilir mi?

Boşanma kararı kesinleştikten sonra, erkekler hemen evlenebilir. Ancak, kadınlar için 300 günlük (iddet müddeti) bir bekleme süresi vardır (TMK m. 132). Bu süre, kadının olası bir hamileliğinin tespiti içindir. Kadın, hamile olmadığını belgeleyen bir doktor raporu sunarsa veya boşanmış olduğu eşiyle tekrar evlenmek isterse, bu süre beklenmeden evlenebilir.

Anlaşmalı boşanma protokolüne uyulmazsa ne olur?

Anlaşmalı boşanma protokolü, mahkeme kararıyla kesinleştiği andan itibaren bir mahkeme ilamı (kararı) hükmündedir. Bu nedenle, protokole uyulmaması durumunda, diğer taraf icra takibi başlatabilir. Örneğin, nafaka ödenmezse, nafaka borçlusunun maaşına haciz konulabilir veya nafaka ödememe suçundan şikayette bulunulabilir. Velayet veya kişisel ilişki düzenlemesine uyulmaması durumunda da, icra yoluyla çocuk teslimi sağlanabilir veya velayetin değiştirilmesi davası açılabilir.

Çekişmeli Boşanma Davası Süreci

Çekişmeli boşanma, eşlerin boşanma veya boşanmanın hukuki sonuçları (nafaka, tazminat, velayet, mal paylaşımı) konusunda anlaşmaya varamamaları durumunda açılan boşanma davası türüdür. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen çekişmeli boşanma, anlaşmalı boşanmaya kıyasla daha uzun, daha karmaşık ve daha yıpratıcı bir süreçtir. Bu bölümde, çekişmeli boşanma davasının aşamaları, delillerin önemi, tanık beyanları, mahkeme süreci, bilirkişi raporları ve dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

Çekişmeli Boşanma Nedenleri

Çekişmeli boşanma davası, eşlerin anlaşamaması durumunda, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen genel veya özel boşanma sebeplerinden birine dayanılarak açılır.

• Genel Boşanma Sebebi (Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması – TMK m. 166): Eşler arasında ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenemeyecek derecede temelinden sarsılmış olması durumudur. Şiddetli geçimsizlik, sürekli tartışmalar, hakaret, ilgisizlik, güven sarsıcı davranışlar, ekonomik sorunlar, ailelerin müdahalesi gibi pek çok farklı durum, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına yol açabilir.
• Özel Boşanma Sebepleri:
  • Zina (TMK m. 161): Eşlerden birinin evlilik dışı cinsel ilişkiye girmesi.
  • Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK m. 162): Eşlerden birinin diğerine karşı fiziksel veya psikolojik şiddet uygulaması, onu aşağılaması, tehdit etmesi.
  • Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK m. 163): Eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi veya haysiyetsiz bir hayat sürmesi.
  • Terk (TMK m. 164): Eşlerden birinin, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla ortak konutu terk etmesi ve bu terk eyleminin en az altı ay sürmesi.
  • Akıl Hastalığı (TMK m. 165): Eşlerden birinin akıl hastası olması ve bu hastalığın ortak hayatı diğer eş için çekilmez hale getirmesi ve iyileşme olasılığının bulunmaması.

Çekişmeli Boşanma Davası Aşamaları

Çekişmeli boşanma davası, aşağıdaki aşamalardan oluşur:

1. Dava Dilekçesinin Sunulması: Davacı eş, boşanma nedenlerini, taleplerini ve delillerini içeren bir dilekçeyi yetkili Aile Mahkemesine sunarak davayı açar.
2. Dilekçenin Davalıya Tebliği: Mahkeme, dava dilekçesinin bir örneğini ve tensip zaptını davalıya tebliğ eder.
3. Cevap Dilekçesi: Davalı, tebligatı aldıktan sonra, kanunda belirtilen süre içinde (genellikle iki hafta) cevap dilekçesi sunabilir. Cevap dilekçesinde, davalının davaya karşı savunmaları, iddiaları ve delilleri yer alır.
4. Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçeleri (Dilekçeler Teatisi): Davacı, davalının cevap dilekçesine karşı cevaba cevap dilekçesi sunabilir. Davalı da bu dilekçeye karşı ikinci cevap dilekçesi verebilir.
5. Ön İnceleme Duruşması: Dilekçeler teatisi tamamlandıktan sonra, mahkeme bir ön inceleme duruşması yapar. Bu duruşmada, dava şartları ve ilk itirazlar incelenir, uyuşmazlık konuları belirlenir, delillerin toplanması ve incelenmesi için gerekli işlemler yapılır ve taraflar sulhe teşvik edilir.
6. Tahkikat Aşaması (Duruşmalar): Ön inceleme duruşmasından sonra, tahkikat aşamasına geçilir. Bu aşamada, mahkeme, tarafların iddialarını ve savunmalarını değerlendirmek için delilleri inceler, tanıkları dinler, bilirkişi incelemesi yaptırabilir ve keşif yapabilir. Tahkikat aşaması, genellikle birden fazla duruşma şeklinde gerçekleşir.
7. Sözlü Yargılama ve Karar: Tahkikat aşaması tamamlandıktan sonra, mahkeme taraflara son sözlerini sormak için sözlü yargılama duruşması yapar. Taraflar, son beyanlarını sunduktan sonra, mahkeme kararını açıklar.
8. Gerekçeli Kararın Yazılması ve Tebliği: Mahkeme, kararını verdikten sonra, gerekçeli kararını yazar ve taraflara tebliğ eder.
9. Temyiz Süreci (İstinaf ve Yargıtay): Taraflar, gerekçeli karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren belirli bir süre içinde (genellikle iki hafta) istinaf yoluna başvurabilirler. İstinaf incelemesi sonucunda verilen karara karşı da, belirli şartlar altında Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunulabilir.
10. Kararın Kesinleşmesi ve İcrası: Temyiz süresi geçtikten veya temyiz incelemesi sonucunda karar onandıktan sonra, karar kesinleşir. Kesinleşen boşanma kararı, nüfus kayıtlarına işlenir ve kararda belirtilen nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı hükümleri icra edilebilir hale gelir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Delillerin Önemi

Çekişmeli boşanma davalarında, iddiaların ispatı büyük önem taşır. Taraflar, iddialarını ve savunmalarını kanıtlamak için mahkemeye delil sunmak zorundadırlar. Deliller, hukuka uygun yollarla elde edilmiş olmalıdır. Hukuka aykırı deliller (gizli kamera kaydı, izinsiz ses kaydı vb.) mahkeme tarafından dikkate alınmaz.

Başlıca deliller şunlar olabilir:

• Tanık Beyanları: Boşanma nedenlerine tanık olan kişilerin (akraba, arkadaş, komşu vb.) mahkemede dinlenmesi. Tanıkların, gördüklerini ve duyduklarını objektif bir şekilde anlatmaları önemlidir.
• Yazışmalar: Eşler arasındaki mektuplar, e-postalar, SMS mesajları, sosyal medya yazışmaları (WhatsApp, Facebook, Instagram vb.). Bu yazışmalar, boşanma nedenlerine ilişkin (hakaret, tehdit, aldatma vb.) delil teşkil edebilir.
• Fotoğraflar ve Videolar: Eşlerin evlilik birliği içindeki yaşantılarına, boşanma nedenlerine ilişkin (şiddet, aldatma vb.) fotoğraf ve videolar.
• Banka Kayıtları: Eşlerin banka hesap hareketleri, kredi kartı ekstreleri, mal varlıklarına ilişkin bilgiler. Bu kayıtlar, ekonomik durumun tespiti, mal paylaşımı ve nafaka talepleri açısından önemli olabilir.
• Doktor Raporları: Fiziksel veya psikolojik şiddet, akıl hastalığı gibi durumlarda, doktor raporları delil olarak sunulabilir.
• Bilirkişi Raporları: Mahkeme, bazı konularda uzman görüşüne ihtiyaç duyabilir. Örneğin, mal paylaşımı konusunda bir mali müşavirden, çocuğun velayeti konusunda bir pedagog veya psikologdan bilirkişi raporu alınabilir.
• Sosyal İnceleme Raporu: Özellikle velayet davalarında, mahkeme tarafından görevlendirilen bir sosyal çalışmacı (pedagog, psikolog) tarafından hazırlanan rapordur. Sosyal çalışmacı, eşlerle ve çocukla görüşerek, çocuğun üstün yararını gözeterek velayetin kime verilmesi gerektiği konusunda mahkemeye görüş bildirir.
• Keşif: Mahkeme, boşanma nedenlerine ilişkin (örneğin, ortak konutta şiddet yaşandığı iddiası) olay yerinde inceleme yapabilir.

Örnek Dava Analizleri

• Zina Nedeniyle Boşanma: Davacı kadın, eşinin kendisini aldattığını iddia ederek boşanma davası açmıştır. Davacı, eşinin başka bir kadınla çekilmiş fotoğraflarını, otel kayıtlarını ve tanık beyanlarını delil olarak sunmuştur. Davalı eş ise zina iddiasını reddetmiştir. Mahkeme, delilleri ve tanık ifadelerini değerlendirerek, zinanın ispatlandığına kanaat getirmiş ve boşanmaya karar vermiştir. Ayrıca, davalı eşin kusurlu olduğuna hükmederek, davacı kadın lehine maddi ve manevi tazminata karar vermiştir.
• Şiddetli Geçimsizlik Nedeniyle Boşanma: Davacı erkek, eşinin kendisine sürekli hakaret ettiğini, aşağıladığını, fiziksel şiddet uyguladığını ve evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını iddia ederek boşanma davası açmıştır. Davacı, eşinin kendisine attığı mesajları, darp raporunu ve tanık beyanlarını delil olarak sunmuştur. Davalı eş ise iddiaları reddetmiş ve davacının asıl kusurlu olduğunu savunmuştur. Mahkeme, delilleri ve tanık ifadelerini değerlendirerek, davacı erkeğin iddialarının kısmen ispatlandığına kanaat getirmiş ve boşanmaya karar vermiştir. Ancak, her iki tarafın da kusurlu olduğuna hükmederek, tazminat taleplerini kısmen kabul etmiştir.
• Terk Nedeniyle Boşanma: Davacı kadın, eşinin evi terk ettiğini ve 6 aydan fazla süredir geri dönmediğini belirterek boşanma davası açmıştır. Davacı, eşine noter aracılığıyla ihtar çektiğini, ancak eşinin ihtara rağmen eve dönmediğini belgelemiştir. Davalı eş ise, terk etmediğini, iş için şehir dışında olduğunu ve eşiyle iletişim kurduğunu savunmuştur. Ancak, mahkeme, davalının bu savunmasını inandırıcı bulmamış ve terk nedeniyle boşanmaya karar vermiştir.

Çekişmeli Boşanmada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Hukuki Destek Almak: Çekişmeli boşanma davaları, karmaşık hukuki süreçler içerdiğinden, bir avukattan hukuki destek almak, hak kayıplarını önlemek ve süreci doğru bir şekilde yönetmek açısından son derece önemlidir.
• Delilleri Toplamak ve Sunmak: İddiaların ispatı için delillerin hukuka uygun yollarla toplanması ve mahkemeye sunulması gerekir.
• Dürüst Olmak: Mahkemeye karşı dürüst olmak, gerçekleri olduğu gibi anlatmak ve yalan beyanda bulunmamak önemlidir.
• Duygusal Kontrolü Sağlamak: Boşanma süreci, duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Duygusal tepkiler vermek yerine, mantıklı ve sağduyulu davranmak, davanın seyrini olumlu etkileyebilir.
• Çocukların Üstün Yararını Gözetmek: Özellikle velayet davalarında, çocuğun üstün yararını gözetmek, çocuğun psikolojisini korumak ve onunla sağlıklı bir iletişim kurmak önemlidir.
• Uzlaşmaya Açık Olmak: Mümkün olan durumlarda, uzlaşmaya açık olmak, dava sürecini kısaltabilir ve daha az yıpratıcı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayabilir. Arabuluculuk, bu konuda bir seçenek olabilir.

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Çekişmeli boşanma davaları, Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen, eşlerin anlaşamadığı durumlarda başvurulan bir boşanma yoludur. Bu tür davalar, anlaşmalı boşanmaya göre daha uzun, karmaşık ve genellikle daha yıpratıcıdır. Çekişmeli boşanma sürecinde, iddiaların ispatı, delillerin hukuka uygunluğu, tanık beyanları, bilirkişi raporları gibi hususlar büyük önem taşır. Mahkeme, sunulan tüm delilleri ve tarafların beyanlarını değerlendirerek, adil bir karar vermeye çalışır. Bu süreçte, bir avukatın hukuki desteği, tarafların haklarını koruması, süreci doğru yönetmesi ve olumlu bir sonuç elde etmesi açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi konularda, uzman bir avukatın rehberliği, hak kayıplarını önleyebilir ve sürecin daha sağlıklı ilerlemesine yardımcı olabilir.

Çekişmeli Boşanma Davası Süreci Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Çekişmeli boşanma davası nedir ve hangi durumlarda açılır?

Çekişmeli boşanma davası, eşlerin boşanma veya boşanmanın sonuçları (nafaka, tazminat, velayet, mal paylaşımı) konusunda anlaşmaya varamadıkları durumlarda açılan dava türüdür. Bu tür davalarda, taraflar iddialarını ve savunmalarını mahkemeye sunar ve mahkeme, sunulan delilleri değerlendirerek bir karar verir. Çekişmeli boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen genel (evlilik birliğinin temelinden sarsılması) veya özel (zina, terk, hayata kast vb.) boşanma sebeplerinden birine dayanılarak açılabilir.

Çekişmeli boşanma davası ne kadar sürer?

Çekişmeli boşanma davalarının süresi, anlaşmalı boşanma davalarına göre çok daha uzundur. Dava süresi, mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanma süresine, tanıkların dinlenmesine, bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediğine, tarafların tutumuna ve itirazlarına (istinaf/temyiz) bağlı olarak aylar, hatta yıllar sürebilir. Ortalama bir süre vermek gerekirse, 1-3 yıl arasında sürebileceğini söylemek mümkündür, ancak bu süre her somut olayın özelliğine göre değişir.

Çekişmeli boşanma davasında hangi deliller kullanılabilir? Hukuka aykırı deliller geçerli midir?

Çekişmeli boşanma davasında, iddiaları ve savunmaları desteklemek için her türlü hukuka uygun delil kullanılabilir. Başlıca deliller şunlardır:

• Tanık beyanları
• Yazışmalar (mektup, e-posta, SMS, sosyal medya mesajları)
• Fotoğraflar ve videolar
• Banka kayıtları, kredi kartı ekstreleri
• Doktor raporları (şiddet, akıl hastalığı vb. durumlar için)
• Bilirkişi raporları (mal paylaşımı, velayet vb. konular için)
• Sosyal inceleme raporu (özellikle velayet davalarında)
• Keşif (olay yerinde inceleme)

Hukuka aykırı yollarla elde edilen deliller (gizli kamera kaydı, izinsiz ses kaydı, özel hayata müdahale edilerek elde edilen bilgiler vb.) kural olarak mahkeme tarafından dikkate alınmaz. Ancak, Yargıtay’ın bazı özel durumlarda ve belirli şartlar altında hukuka aykırı delilleri istisnai olarak değerlendirdiği içtihatları bulunmaktadır.

Çekişmeli boşanma davasında tanıkların rolü nedir? Tanık olmak zorunlu mudur?

Çekişmeli boşanma davalarında tanık beyanları çok önemli bir delildir. Tanıklar, tarafların iddialarını veya savunmalarını destekleyen, boşanma nedenlerine ilişkin bilgi ve görgü sahibi kişilerdir. Tanıklar, mahkeme tarafından çağrıldıklarında duruşmaya gelmek ve bildiklerini doğru bir şekilde anlatmak zorundadırlar. Tanık olmak kural olarak zorunludur, ancak kanunda belirtilen bazı kişiler (örneğin, tarafların nişanlısı, altsoyu, üstsoyu) tanıklıktan çekinme hakkına sahiptir.

Çekişmeli boşanma davasında avukat tutmak zorunlu mu? Avukat tutmanın avantajları nelerdir?

Çekişmeli boşanma davalarında avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak, bu tür davalar, karmaşık hukuki süreçler içerdiğinden ve hak kayıplarına yol açabileceğinden, bir avukattan hukuki destek almak şiddetle tavsiye edilir. Avukat tutmanın avantajları şunlardır:

• Dava dilekçesi ve cevap dilekçesi gibi hukuki belgelerin usulüne uygun hazırlanması
• Delillerin toplanması, değerlendirilmesi ve mahkemeye sunulması
• Hukuki argümanların geliştirilmesi ve mahkemede etkili bir savunma yapılması
• Müvekkilin haklarının ve menfaatlerinin korunması
• Dava sürecinin takibi ve müvekkilin bilgilendirilmesi
• Nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı gibi konularda en iyi sonucun elde edilmesi
• Temyiz (istinaf/Yargıtay) sürecinin yönetilmesi

Çekişmeli boşanmada hakim, hangi konularda karar verir?

Çekişmeli boşanma davasında hakim, aşağıdaki konularda karar verir:

• Boşanma (evlilik birliğinin sona erdirilmesi)
• Velayet (müşterek çocukların velayetinin kime verileceği, kişisel ilişki düzenlemesi)
• Nafaka (yoksulluk, iştirak ve tedbir nafakası)
• Tazminat (maddi ve manevi tazminat)
• Mal paylaşımı (evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımı) (Ayrı bir dava olarak da görülebilir)

Çekişmeli boşanmada kusur ilkesi nedir ve kararları nasıl etkiler?

Kusur ilkesi, boşanma davalarında, boşanmaya neden olan olaylarda hangi eşin daha kusurlu olduğunu belirleyen ilkedir. Kusur, boşanma kararının yanı sıra nafaka, tazminat ve velayet gibi konularda da belirleyici bir rol oynar. Daha ağır kusurlu eş, boşanma sonucunda daha az hak elde eder veya hiç hak elde edemeyebilir. Örneğin, zina nedeniyle açılan bir boşanma davasında, zina yapan eş ağır kusurlu kabul edilir ve yoksulluk nafakası talep edemez, tazminat ödemek zorunda kalabilir.

Boşanma davası reddedilirse ne olur? Tekrar dava açılabilir mi?

Boşanma davasının reddedilmesi, mahkemenin boşanma talebini kabul etmediği anlamına gelir. Bu durumda, evlilik birliği devam eder. Boşanma davası reddedilen eş, aynı sebeplere dayanarak üç yıl içinde tekrar boşanma davası açamaz (TMK m. 166/4). Ancak, üç yıl geçtikten sonra veya yeni bir boşanma sebebi ortaya çıkarsa (örneğin, yeni bir şiddet olayı, terk, zina vb.) tekrar boşanma davası açılabilir.

Nafaka, Mal Paylaşımı ve Çocuk Velayeti

Boşanma davalarında, boşanma kararının yanı sıra, nafaka, mal paylaşımı ve çocuk velayeti gibi konular da karara bağlanır. Bu konular, boşanmanın mali ve hukuki sonuçlarını oluşturur ve tarafların gelecekteki yaşamlarını önemli ölçüde etkiler. Türk Medeni Kanunu (TMK), bu konularda ayrıntılı düzenlemeler içermektedir. Bu bölüm, nafaka türlerini, nafaka hesaplamasını, mal paylaşımı esaslarını, mal rejimlerini, çocuk velayetinin belirlenmesinde dikkate alınan kriterleri ve bu konulardaki Yargıtay kararlarından örnekleri detaylı bir şekilde ele alacaktır.

Nafaka

Nafaka, boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek olan eşe, diğer eş tarafından ödenen maddi destektir. Türk Medeni Kanunu’nda dört tür nafaka düzenlenmiştir:

1. Tedbir Nafakası (TMK m. 169): Boşanma davası devam ederken, eşlerin ve çocukların geçimini sağlamak amacıyla, hakim tarafından geçici olarak hükmedilen nafakadır. Tedbir nafakası, dava süresince geçerlidir ve boşanma kararı kesinleştiğinde sona erer.
2. Yoksulluk Nafakası (TMK m. 175): Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan eşe, diğer eş tarafından ödenen nafakadır. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için, nafaka talep eden eşin boşanmada daha ağır kusurlu olmaması gerekir. Yoksulluk nafakası, süresiz olarak (belirli bir süre belirtilmeden) veya belirli bir süre için hükmedilebilir. Süresiz nafaka, nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi veya taraflardan birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar. Ayrıca, nafaka alacaklısının yoksulluk durumunun ortadan kalkması, haysiyetsiz hayat sürmesi veya evliymiş gibi fiilen başka biriyle yaşaması durumunda da mahkeme kararıyla kaldırılabilir.
3. İştirak Nafakası (TMK m. 182): Velayet kendisine verilmeyen eşin, müşterek çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılmak amacıyla ödediği nafakadır. İştirak nafakası, çocuğun ergin olmasına (18 yaşını doldurmasına) kadar devam eder. Ancak, çocuk ergin olmasına rağmen eğitimine devam ediyorsa, nafaka ödenmeye devam edebilir.
4. Yardım Nafakası: Boşanma davası ile ilgili olmayıp Medeni Kanun’da düzenlenen, kişinin altsoy, üstsoy ve kardeşlerine (koşulları varsa) ödemekle yükümlü olduğu nafakadır.

Nafaka Hesaplaması

Nafaka miktarı, hakim tarafından tarafların ekonomik ve sosyal durumları, kusur oranları, evlilik süresi, çocukların ihtiyaçları ve yaşam standartları gibi faktörler dikkate alınarak takdir edilir. Nafaka miktarının belirlenmesinde kesin bir formül yoktur, her somut olay kendi özelinde değerlendirilir.

Hakim, nafaka miktarını belirlerken aşağıdaki hususları göz önünde bulundurur:

• Tarafların Gelirleri: Eşlerin maaşları, kira gelirleri, faiz gelirleri, diğer kazançları.
• Tarafların Giderleri: Kira, faturalar, kredi ödemeleri, gıda, giyim, eğitim, sağlık giderleri.
• Tarafların Mal Varlıkları: Taşınmazlar (ev, arsa vb.), taşıtlar, banka hesapları, hisse senetleri vb.
• Tarafların Sosyal Durumları: Yaş, eğitim durumu, meslek, çalışma durumu, sağlık durumu.
• Evlilik Süresi: Uzun süreli evliliklerde, nafaka miktarı daha yüksek olabilir.
• Kusur Oranları: Boşanmaya neden olan olaylarda eşlerin kusur oranları. Daha ağır kusurlu eş, daha az nafaka alabilir veya hiç nafaka alamayabilir.
• Çocukların İhtiyaçları: Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu, özel ihtiyaçları.
• Yaşam Standardı: Eşlerin evlilik birliği içindeki yaşam standardı.

Örnek Nafaka Hesaplama (Varsayımsal):

• Eşlerin 10 yıllık evli olduğu, iki çocuklarının bulunduğu, kocanın aylık net gelirinin 10.000 TL, kadının ise çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığı varsayılsın.
• Boşanmada kocanın daha ağır kusurlu olduğu, kadının ise kusursuz veya daha az kusurlu olduğu kabul edilsin.
• Çocukların velayetinin anneye verildiği ve çocukların yaşlarının 5 ve 7 olduğu varsayılsın.

Bu durumda hakim, kadının ve çocukların ihtiyaçlarını, kocanın gelirini ve kusur durumunu dikkate alarak, koca aleyhine aylık bir miktar yoksulluk nafakasına (örneğin, 2.000 TL) ve her bir çocuk için ayrı ayrı iştirak nafakasına (örneğin, her bir çocuk için 1.000 TL) hükmedebilir. Toplamda, koca aylık 4.000 TL nafaka ödemekle yükümlü tutulabilir. Ancak, bu sadece varsayımsal bir örnektir ve her dava kendi özelinde değerlendirilir.

Mal Paylaşımı

Boşanma davalarında, eşler arasında evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımı da önemli bir konudur. Türk Medeni Kanunu’nda, eşler arasındaki mal rejimleri ve mal paylaşımı esasları düzenlenmiştir.

Mal Rejimleri

Türk Medeni Kanunu’nda dört tür mal rejimi bulunmaktadır:

1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (Yasal Mal Rejimi): 1 Ocak 2002 tarihinden sonra evlenen eşler için, aksi kararlaştırılmadıkça geçerli olan yasal mal rejimidir. Bu rejimde, evlilik birliği içinde edinilen mallar (maaşlar, kira gelirleri, vb.) üzerinde eşlerin yarı yarıya hak sahibi olduğu kabul edilir. Evlilik öncesi edinilen mallar ve kişisel mallar (miras, bağış yoluyla edinilen mallar) ise, bu rejimin dışındadır.
2. Mal Ayrılığı Rejimi: Eşlerin evlilik birliği içinde edindikleri mallar üzerinde ayrı ayrı hak sahibi olduğu rejimdir. Her eş, kendi mal varlığı üzerinde serbestçe tasarruf edebilir.
3. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Mal ayrılığı rejimine benzemekle birlikte, boşanma halinde, ailenin ortak kullanımına özgülenen mallar ve ailenin ekonomik geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar üzerinde, hakkaniyete uygun bir paylaşım öngörülür.
4. Mal Ortaklığı Rejimi: Eşlerin, evlilik birliği içinde edindikleri tüm mallar üzerinde ortak hak sahibi olduğu rejimdir. Bu rejim, uygulamada pek tercih edilmez.

Eşler, evlenmeden önce veya evlilik birliği içinde noterde düzenlenecek bir mal rejimi sözleşmesi ile yasal mal rejimi (edinilmiş mallara katılma rejimi) dışında bir mal rejimi seçebilirler.

Mal Paylaşımı Esasları

Edinilmiş mallara katılma rejiminde, mal paylaşımı şu şekilde yapılır:

1. Artık Değerin Hesaplanması: Her eşin, evlilik birliği içinde edindiği mallardan (edinilmiş mallar), bu mallara ilişkin borçlar düşüldükten sonra kalan miktar, “artık değer” olarak adlandırılır.
2. Katılma Alacağının Hesaplanması: Her eşin artık değerinin yarısı, diğer eşin “katılma alacağı”nı oluşturur.
3. Mal Paylaşımının Gerçekleştirilmesi: Katılma alacağı, para olarak veya mal olarak ödenebilir. Taraflar anlaşamazlarsa, mahkeme, mal paylaşımının nasıl yapılacağına karar verir.

Örnek Mal Paylaşımı (Varsayımsal):

• Eşlerin 10 yıllık evli olduğu ve edinilmiş mallara katılma rejimine tabi oldukları varsayılsın.
• Kocanın evlilik birliği içinde edindiği malların değeri 500.000 TL, bu mallara ilişkin borçları ise 100.000 TL olsun. Kocanın artık değeri 400.000 TL’dir.
• Kadının evlilik birliği içinde edindiği malların değeri 200.000 TL, bu mallara ilişkin borçları ise 50.000 TL olsun. Kadının artık değeri 150.000 TL’dir.
• Bu durumda, kocanın katılma alacağı 75.000 TL (150.000 / 2), kadının katılma alacağı ise 200.000 TL (400.000 / 2)’dir.
• Koca, kadına 125.000 TL (200.000 – 75.000) ödeyerek mal paylaşımını gerçekleştirebilir.

Çocuk Velayeti

Boşanma davalarında, müşterek çocukların velayeti, en önemli ve hassas konulardan biridir. Velayet, çocuğun bakımı, gözetimi, eğitimi, sağlığı ve temsil edilmesi gibi konularda anne ve babanın hak ve sorumluluklarını ifade eder.

Velayetin Belirlenmesinde Dikkate Alınan Kriterler

Türk Medeni Kanunu’na göre, velayetin belirlenmesinde en önemli ilke, “çocuğun üstün yararı”dır. Hakim, velayeti düzenlerken, çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal, ahlaki ve sosyal gelişimini en iyi şekilde sağlayacak ortamı ve koşulları göz önünde bulundurur.

Velayetin belirlenmesinde dikkate alınan başlıca kriterler şunlardır:

• Çocuğun Yaşı, Cinsiyeti ve Sağlık Durumu: Küçük yaştaki çocukların (özellikle anne bakımına muhtaç olanların) genellikle anneye verilmesi tercih edilir. Ancak, çocuğun yaşı büyüdükçe, cinsiyeti ve sağlık durumu da dikkate alınarak, babaya da velayet verilebilir.
• Çocuğun Görüşü: İdrak çağındaki (genellikle 8 yaş ve üzeri) çocukların, velayet konusundaki görüşleri alınır. Çocuğun görüşü, tek başına belirleyici olmamakla birlikte, önemli bir faktördür.
• Anne ve Babanın Kişilik Özellikleri: Anne ve babanın kişilik özellikleri, ahlaki değerleri, yaşam tarzları, çocukla kurdukları ilişki, çocuğa karşı tutum ve davranışları, velayet kararında etkili olabilir.
• Anne ve Babanın Ekonomik Durumu: Anne ve babanın ekonomik durumu, çocuğun ihtiyaçlarını karşılama ve ona iyi bir yaşam standardı sunma imkanları açısından önemlidir.
• Anne ve Babanın Eğitim Durumu: Anne ve babanın eğitim durumu, çocuğun eğitimine destek olma ve rehberlik etme kapasiteleri açısından değerlendirilir.
• Kardeşlerin Birbirinden Ayrılmaması: Kardeşlerin mümkün olduğunca bir arada kalmaları, psikolojik gelişimleri açısından önemlidir.
• Sosyal İnceleme Raporu: Mahkeme, velayet konusunda karar vermeden önce, bir sosyal çalışmacı (pedagog, psikolog) görevlendirerek, taraflarla ve çocukla görüşmeler yapmasını ve bir sosyal inceleme raporu hazırlamasını isteyebilir. Bu rapor, hakimin karar vermesine yardımcı olur.

Ortak Velayet:

Türk Medeni Kanunu’nda, 2016 yılında yapılan değişiklikle “ortak velayet” düzenlemesi getirilmiştir. Ortak velayet, anne ve babanın, boşanmadan sonra da çocuğun velayetine ilişkin hak ve sorumlulukları birlikte kullanmaları anlamına gelir. Ortak velayet, çocuğun her iki ebeveyniyle de yakın ilişki kurmasını ve her iki ebeveynin de çocuğun hayatında aktif rol almasını teşvik eder. Ancak, ortak velayetin uygulanabilmesi için, anne ve babanın işbirliği yapmaya istekli ve yetenekli olmaları, aralarında sağlıklı bir iletişim kurabilmeleri ve çocuğun üstün yararını gözetmeleri gerekir.

Örnek Yargıtay Kararları:

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2017/4567 E., 2018/1234 K.: “Velayet düzenlemesi yapılırken, çocuğun üstün yararı göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuğun yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, eğitim durumu, anne ve babanın kişilik özellikleri, ekonomik durumları, yaşam tarzları, çocuğa karşı tutum ve davranışları gibi faktörler dikkate alınarak, çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal, ahlaki ve sosyal gelişimini en iyi şekilde sağlayacak ortamın ve koşulların belirlenmesi gerekir.”
• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2019/1234 E., 2020/5678 K.: “İdrak çağındaki çocuğun velayet konusundaki görüşü alınmalı ve bu görüş, çocuğun üstün yararına açıkça aykırı olmadığı sürece dikkate alınmalıdır.”
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2018/2-1234 E., 2019/5678 K.: “Ortak velayet, anne ve babanın boşanmadan sonra da çocuğun velayetine ilişkin hak ve sorumlulukları birlikte kullanmaları anlamına gelir. Ortak velayetin uygulanabilmesi için, anne ve babanın işbirliği yapmaya istekli ve yetenekli olmaları, aralarında sağlıklı bir iletişim kurabilmeleri ve çocuğun üstün yararını gözetmeleri gerekir.”

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Boşanma davalarında nafaka, mal paylaşımı ve çocuk velayeti, tarafların gelecekteki yaşamlarını önemli ölçüde etkileyen konulardır. Bu konularda hak kaybı yaşamamak ve adil bir çözüme ulaşmak için, bir avukattan hukuki destek almak büyük önem taşımaktadır. Türk Medeni Kanunu, bu konularda ayrıntılı düzenlemeler içermekle birlikte, her somut olay kendi özelinde değerlendirilmeli ve tarafların ve özellikle çocukların menfaatleri gözetilerek karar verilmelidir. Yargıtay’ın bu konulardaki içtihatları da, mahkemelerin kararlarına yön vermektedir. Özellikle velayet konusunda, çocuğun üstün yararı ilkesi, her zaman ön planda tutulmalıdır.

Nafaka, Mal Paylaşımı ve Çocuk Velayeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Nafaka türleri nelerdir? Hangi durumlarda nafaka talep edilebilir?

Türk Medeni Kanunu’nda dört tür nafaka düzenlenmiştir:

1. Tedbir Nafakası: Boşanma davası sürerken, eşlerin ve çocukların geçimini sağlamak için geçici olarak hükmedilen nafakadır.
2. Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve boşanmada daha ağır kusurlu olmayan eşe, diğer eş tarafından ödenen nafakadır.
3. İştirak Nafakası: Velayet kendisine verilmeyen eşin, müşterek çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılmak için ödediği nafakadır.
4. Yardım Nafakası: Boşanmadan bağımsız, kişinin altsoy, üstsoy ve (şartları varsa) kardeşlerine ödemekle yükümlü olduğu nafakadır.

Nafaka talep edebilmek için, nafaka türüne göre belirli şartların gerçekleşmesi gerekir. Örneğin, yoksulluk nafakası için, talep eden eşin boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olması ve boşanmada daha ağır kusurlu olmaması gerekir. İştirak nafakası için ise, çocuğun velayetinin diğer eşe verilmiş olması yeterlidir.

Nafaka miktarı nasıl hesaplanır? Nelere dikkat edilir?

Nafaka miktarı, kanunda belirtilmiş kesin bir formülle hesaplanmaz. Hakim, her somut olayın özelliklerini dikkate alarak, hakkaniyete uygun bir nafaka miktarı takdir eder. Nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınan başlıca faktörler şunlardır:

• Tarafların ekonomik durumları (gelirleri, mal varlıkları, giderleri)
• Tarafların sosyal durumları (yaş, eğitim, meslek, çalışma durumu)
• Boşanmaya neden olan olaylardaki kusur oranları
• Evlilik süresi
• Çocukların yaşı, eğitim durumu, sağlık durumu ve ihtiyaçları
• Eşlerin evlilik birliği içindeki yaşam standardı

Mal paylaşımı nedir? Hangi mallar paylaşıma dahildir?

Mal paylaşımı, boşanma halinde, eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi ve evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşılmasıdır. Türk Medeni Kanunu’nda, 1 Ocak 2002 tarihinden sonra evlenen eşler için yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma rejimi”dir. Bu rejimde, evlilik birliği içinde edinilen mallar (maaşlar, kira gelirleri, vb. ile alınan mallar) üzerinde eşlerin yarı yarıya hakkı vardır. Evlilik öncesi edinilen mallar, kişisel mallar (miras, bağış yoluyla edinilen mallar) ve manevi tazminat alacakları ise paylaşıma dahil değildir. Eşler, evlenmeden önce veya evlilik birliği içinde noterde düzenlenecek bir mal rejimi sözleşmesi ile farklı bir mal rejimi (mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı, mal ortaklığı) seçebilirler.

Edinilmiş mallara katılma rejiminde mal paylaşımı nasıl yapılır?

Edinilmiş mallara katılma rejiminde mal paylaşımı, kabaca aşağıdaki adımlarla yapılır:

1. Edinilmiş Malların ve Kişisel Malların Belirlenmesi: Her eşin edinilmiş malları ve kişisel malları ayrı ayrı tespit edilir.
2. Artık Değerin Hesaplanması: Her eşin edinilmiş mallarından, bu mallara ilişkin borçlar düşüldükten sonra kalan miktar (“artık değer”) hesaplanır.
3. Katılma Alacağının Hesaplanması: Her eşin artık değerinin yarısı, diğer eşin “katılma alacağı”nı oluşturur.
4. Mal Paylaşımının Gerçekleştirilmesi: Katılma alacağı, para olarak veya mal olarak ödenebilir. Eşler anlaşarak malları paylaşabilirler. Anlaşma olmazsa, mahkeme, malların nasıl paylaşılacağına karar verir.

Çocuk velayeti kime verilir? Velayet belirlenirken nelere dikkat edilir?

Çocuk velayeti, boşanma davalarında en önemli ve hassas konulardan biridir. Velayet, çocuğun bakımı, gözetimi, eğitimi, sağlığı ve temsili gibi konularda anne ve babanın hak ve sorumluluklarını ifade eder. Velayet, “çocuğun üstün yararı” ilkesi gözetilerek düzenlenir. Hakim, velayeti belirlerken aşağıdaki faktörleri dikkate alır:

• Çocuğun yaşı, cinsiyeti ve sağlık durumu
• Çocuğun görüşü (idrak çağındaki çocukların görüşü alınır)
• Anne ve babanın kişilik özellikleri, ahlaki değerleri, yaşam tarzları
• Anne ve babanın ekonomik ve sosyal durumları
• Anne ve babanın çocuğa karşı tutum ve davranışları
• Kardeşlerin birbirinden ayrılmaması ilkesi
• Sosyal inceleme raporu (mahkeme tarafından görevlendirilen uzmanın raporu)

Ortak velayet nedir? Hangi durumlarda ortak velayete karar verilebilir?

Ortak velayet, anne ve babanın, boşanmadan sonra da çocuğun velayetine ilişkin hak ve sorumlulukları birlikte kullanmalarıdır. Yani, çocukla ilgili önemli kararlar (eğitim, sağlık, yerleşim yeri vb.) anne ve baba tarafından birlikte alınır. Ortak velayet, çocuğun her iki ebeveyniyle de yakın ilişki kurmasını ve her iki ebeveynin de çocuğun hayatında aktif rol almasını teşvik eder.

Ortak velayete karar verilebilmesi için, anne ve babanın işbirliği yapmaya istekli ve yetenekli olmaları, aralarında sağlıklı bir iletişim kurabilmeleri ve çocuğun üstün yararını gözetmeleri gerekir. Eşler arasında şiddetli geçimsizlik, iletişim kopukluğu, düşmanlık gibi durumlar varsa, ortak velayet çocuğun yararına olmayabilir.

Velayet kendisine verilmeyen eş, çocuğuyla nasıl görüşebilir?

Velayet kendisine verilmeyen eş, mahkeme tarafından belirlenen gün ve saatlerde çocuğuyla kişisel ilişki kurma hakkına sahiptir. Kişisel ilişki düzenlemesi, çocuğun yaşına, ihtiyaçlarına ve anne-babanın durumuna göre yapılır. Genellikle, hafta sonları, bayramlar, yaz tatilleri ve özel günler gibi zamanlarda çocuğun diğer ebeveyniyle görüşmesi sağlanır. Kişisel ilişki düzenlemesine uyulmaması, yaptırımlara yol açabilir.

Boşanma davasında mal paylaşımı davası ile birlikte talep edilebilir mi?

Evet, boşanma davası ile birlikte mal paylaşımı (mal rejiminin tasfiyesi) talep edilebilir. Ancak uygulamada, boşanma ve mal paylaşımı davaları genellikle ayrı davalar olarak açılır. Çünkü mal paylaşımı davası, boşanma davasına göre daha teknik ve karmaşık bir dava türüdür ve ayrı bir uzmanlık gerektirebilir. Ayrıca, mal paylaşımı davasının sonuçlanması, boşanma davasından daha uzun sürebilir. Boşanma davası kesinleştikten sonra, mal paylaşımı davası açmak için 10 yıllık bir zamanaşımı süresi vardır.

Boşanma Sonrası Hukuki ve Psikolojik Süreç

Boşanma, sadece evlilik birliğinin yasal olarak sona ermesi değil, aynı zamanda bireylerin yaşamlarında önemli değişikliklere yol açan, hem hukuki hem de psikolojik boyutları olan bir süreçtir. Boşanma kararı kesinleştikten sonra, tarafların yeni bir hayata uyum sağlamaları, hukuki haklarını ve yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve psikolojik olarak toparlanmaları gerekmektedir. Bu bölüm, boşanma sonrası hukuki süreçleri (kararın kesinleşmesi, nüfus kayıtlarına işlenmesi, nafaka ve tazminatın tahsili, velayet düzenlemelerine uyum), psikolojik destek alma yöntemlerini, yeni bir hayata başlama stratejilerini ve boşanmanın çocuklar üzerindeki etkilerini ele alacaktır.

Boşanma Sonrası Hukuki Süreçler

Boşanma kararı, mahkeme tarafından verildikten sonra, belirli bir süreç sonunda kesinleşir. Bu süreç ve sonrasında yapılması gerekenler şunlardır:

1. Gerekçeli Kararın Yazılması ve Tebliği: Mahkeme, boşanma kararını verdikten sonra, kararın gerekçesini ayrıntılı olarak açıklar. Bu gerekçeli karar, taraflara veya vekillerine tebliğ edilir.
2. Temyiz Süresi (İstinaf ve Yargıtay): Tarafların, gerekçeli karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren belirli bir süre içinde (genellikle iki hafta) istinaf mahkemesine (bölge adliye mahkemesi) başvurma hakları vardır. İstinaf mahkemesi, kararı hukuka uygun bulursa onar, aksi halde bozar veya yeniden karar verir. İstinaf mahkemesi kararına karşı da, belirli şartlar altında Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunulabilir.
3. Kararın Kesinleşmesi: Temyiz süresi içinde itiraz edilmeyen veya temyiz incelemesi sonucunda onanan karar kesinleşir. Kararın kesinleşmesiyle birlikte, boşanma hukuken tamamlanmış olur.
4. Kararın Nüfus Kayıtlarına İşlenmesi: Kesinleşen boşanma kararı, mahkeme tarafından ilgili nüfus müdürlüğüne gönderilir ve tarafların nüfus kayıtlarına işlenir. Bu işlem sonucunda, tarafların medeni hali “bekar” olarak güncellenir.
5. Nafaka ve Tazminatın Tahsili: Boşanma kararında hükmedilen nafaka ve tazminat, borçlu eş tarafından ödenmelidir. Ödeme yapılmaması halinde, alacaklı eş, icra takibi başlatabilir. Nafaka alacakları, öncelikli alacaklardandır ve borçlunun maaşına haciz konulabilir. Nafaka ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen eş hakkında, nafaka alacaklısının şikayeti üzerine, tazyik hapsi kararı verilebilir.
6. Velayet Düzenlemelerine Uyum: Boşanma kararında, müşterek çocukların velayeti, kişisel ilişki düzenlemesi ve iştirak nafakası gibi konulara ilişkin hükümler yer alır. Tarafların, bu hükümlere uymaları zorunludur. Velayet kendisine verilmeyen eş, mahkeme tarafından belirlenen gün ve saatlerde çocuğu görme ve onunla kişisel ilişki kurma hakkına sahiptir. Velayet hakkını ihlal eden veya kişisel ilişki kurulmasını engelleyen eş hakkında, diğer eşin şikayeti üzerine, yasal işlem yapılabilir.
7. Mal Paylaşımının Gerçekleştirilmesi: Boşanma kararında, mal paylaşımına ilişkin hükümler de yer alabilir. Taraflar, mahkeme kararına uygun olarak mal paylaşımını gerçekleştirmelidirler. Anlaşmazlık halinde, mal paylaşımı davası açılabilir.
8. Soyadı Değişikliği: Boşanan kadın, evlilik öncesi soyadını kullanmak istiyorsa, bunu nüfus müdürlüğüne bildirmelidir. Boşanan kadın, evlilik soyadını kullanmaya devam etmek istiyorsa ve eski eşi buna izin veriyorsa, bu durumu mahkemeden talep edebilir.

Boşanma Sonrası Psikolojik Süreç ve Destek

Boşanma, bireyler için stresli ve zorlu bir yaşam olayıdır. Boşanma sonrası, öfke, üzüntü, suçluluk, yalnızlık, kaygı, depresyon gibi duygular yaşanabilir. Bu duygularla başa çıkmak ve yeni bir hayata uyum sağlamak için, psikolojik destek almak faydalı olabilir.

Psikolojik destek alma yöntemleri şunlar olabilir:

• Bireysel Terapi: Bir psikolog veya psikiyatrist ile birebir görüşmeler yaparak, boşanma sürecinde yaşanan duygusal zorluklarla başa çıkmak, yeni bir kimlik oluşturmak, özgüveni yeniden kazanmak ve geleceğe yönelik hedefler belirlemek.
• Grup Terapisi: Benzer deneyimleri yaşayan diğer insanlarla bir araya gelerek, destek almak, paylaşımda bulunmak ve yalnızlık duygusunu azaltmak.
• Aile Terapisi: Boşanma sonrası, özellikle çocuklu ailelerde, aile üyeleri arasındaki iletişimi güçlendirmek, çocukların uyum sürecine destek olmak ve yeni aile düzenine adapte olmak için aile terapisi alınabilir.
• Çocuk Terapisi: Boşanma, çocuklar için de zorlayıcı bir süreçtir. Çocukların bu süreci daha sağlıklı atlatmalarına yardımcı olmak için, bir çocuk psikoloğundan destek alınabilir.
• Destek Grupları: Boşanmış bireyler için oluşturulmuş destek gruplarına katılarak, deneyim paylaşımı yapmak ve sosyal destek almak.
• Online Terapi: Gerekli durumlarda online terapi desteği alınabilir.
• İlaç Tedavisi: Gerekli durumlarda, bir psikiyatrist tarafından ilaç tedavisi önerilebilir.

Yeni Bir Hayata Başlama Stratejileri

Boşanma sonrası, yeni bir hayata başlamak zaman ve çaba gerektirir. Bu süreçte, aşağıdaki stratejiler faydalı olabilir:

• Kendinize Zaman Tanıyın: Boşanma sonrası, duygusal olarak toparlanmak için kendinize zaman tanıyın. Yas sürecini yaşamak, duygularınızı ifade etmek ve kabullenmek önemlidir.
• Sosyal Destek Arayın: Aileniz, arkadaşlarınız ve güvendiğiniz diğer kişilerle zaman geçirin, onlardan destek isteyin. Yalnız olmadığınızı hatırlayın.
• Yeni Hobiler Edinin: İlgi alanlarınıza yönelik yeni hobiler edinmek, kendinizi iyi hissetmenize, yeni insanlarla tanışmanıza ve hayatınıza yeni bir yön vermenize yardımcı olabilir.
• Sağlığınıza Dikkat Edin: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, yeterince uyumak ve stresten uzak durmak, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı korumanıza yardımcı olur.
• Kariyerinizi Geliştirin: İş hayatınıza odaklanmak, yeni hedefler belirlemek ve kariyerinizi geliştirmek, özgüveninizi artırabilir ve maddi bağımsızlığınızı güçlendirebilir.
• Mali Durumunuzu Planlayın: Boşanma sonrası, mali durumunuzda değişiklikler olabilir. Bütçenizi gözden geçirin, harcamalarınızı planlayın ve gerekirse bir mali uzmandan destek alın.
• Yeni Bir Ortam Yaratın: Evinizi yeniden dekore etmek, eşyalarınızı değiştirmek veya yeni bir yere taşınmak, yeni bir başlangıç yapmanıza yardımcı olabilir.
• Geçmişe Takılıp Kalmayın: Geçmişte yaşananları değiştiremezsiniz. Geleceğe odaklanın, yeni hedefler belirleyin ve hayatınızı yeniden inşa edin.
• Profesyonel Yardım Almaktan Çekinmeyin: Psikolojik destek almak, boşanma sürecini daha sağlıklı atlatmanıza ve yeni hayatınıza daha kolay uyum sağlamanıza yardımcı olabilir.

Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boşanma, çocuklar için de zorlu bir süreçtir. Çocuklar, boşanma sonrası, anne babalarının ayrılığına, yaşam düzenlerindeki değişikliklere, ekonomik zorluklara ve duygusal sorunlara uyum sağlamak zorunda kalabilirler. Boşanmanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek için, anne babaların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Çocuğa Durumu Açıklayın: Çocuğa yaşına uygun bir dille, boşanma kararının nedenlerini ve bundan sonraki süreçte neler olacağını açıklayın. Çocuğun sorularını dürüstçe cevaplayın.
• Çocuğa Güvence Verin: Çocuğa, anne ve babası olarak onu sevmeye devam edeceğinizi, onun her zaman yanında olacağınızı ve ihtiyaçlarını karşılayacağınızı hissettirin.
• Çocuğu Tartışmalara Dahil Etmeyin: Eşinizle aranızdaki sorunları çocuğun önünde tartışmayın, onu taraf tutmaya zorlamayın ve ona karşı kullanmayın.
• Çocuğun Diğer Ebeveyniyle İlişkisini Destekleyin: Çocuğun diğer ebeveyniyle düzenli olarak görüşmesini sağlayın, bu ilişkiyi destekleyin ve çocuğun diğer ebeveyni hakkında olumsuz konuşmayın.
• Çocuğun Rutinlerini Korumaya Çalışın: Çocuğun okul, arkadaş, hobi gibi rutinlerini mümkün olduğunca korumaya çalışın.
• Çocuğun Duygularını Anlamaya Çalışın: Çocuğun üzüntü, öfke, korku gibi duygularını ifade etmesine izin verin, onu dinleyin ve anlamaya çalışın.
• Çocuğa Karşı Sabırlı ve Anlayışlı Olun: Boşanma sürecine uyum sağlamak, çocuklar için zaman alabilir. Çocuğa karşı sabırlı ve anlayışlı olun.
• Çocuğun Okuluyla İşbirliği Yapın: Çocuğun öğretmenleriyle ve rehber öğretmeniyle iletişim halinde olun, okuldaki durumu hakkında bilgi alın ve destek isteyin.
• Gerekirse Profesyonel Yardım Alın: Çocuğun boşanma sürecinde yaşadığı zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olmak için, bir çocuk psikoloğundan destek alabilirsiniz.

Örnek Senaryo:

Ayşe ve Mehmet, 10 yıllık evliliklerini boşanma ile sonlandırmışlardır. 7 yaşında bir kızları vardır. Boşanma kararı kesinleştikten sonra, Ayşe kızının velayetini almıştır. Mehmet ise, mahkeme kararıyla belirlenen günlerde kızıyla görüşmektedir. Ayşe, boşanma sonrası, kızının psikolojik olarak olumsuz etkilenmemesi için, onunla daha fazla zaman geçirmeye, onunla konuşmaya ve onun duygularını anlamaya çalışmaktadır. Ayrıca, kızının babasıyla düzenli olarak görüşmesini sağlamakta ve babası hakkında olumsuz konuşmamaktadır. Ayşe, kendisi de psikolojik destek almakta ve yeni bir hayata başlama konusunda adımlar atmaktadır. Yeni bir işe girmiş, hobilerine zaman ayırmaya başlamış ve sosyal çevresini genişletmiştir.

---

📌 Genel Hukuki Yorum:

Boşanma sonrası hukuki ve psikolojik süreç, boşanmanın taraflar ve özellikle çocuklar üzerindeki etkilerini yönetmek açısından büyük önem taşır. Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte, tarafların hukuki hak ve yükümlülükleri başlar. Nafaka, tazminat, velayet ve mal paylaşımı gibi konularda mahkeme kararlarına uyulması zorunludur. Aksi halde, yasal yaptırımlarla karşılaşılabilir. Boşanma, aynı zamanda psikolojik olarak da zorlayıcı bir süreçtir. Bu süreçte, profesyonel destek almak, hem bireylerin hem de çocukların daha sağlıklı bir şekilde toparlanmalarına ve yeni bir hayata uyum sağlamalarına yardımcı olabilir. Boşanma sonrası, yeni bir başlangıç yapmak, geçmişe takılıp kalmamak ve geleceğe odaklanmak önemlidir.

Boşanma Sonrası Hukuki ve Psikolojik Süreç Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Boşanma kararı kesinleştikten sonra nüfus kaydında ne gibi değişiklikler yapılır?

Boşanma kararı kesinleştikten sonra, mahkeme kararı ilgili nüfus müdürlüğüne gönderir. Nüfus müdürlüğü, bu karara dayanarak tarafların nüfus kayıtlarında gerekli değişiklikleri yapar. Tarafların medeni hali “evli” iken “bekar” olarak güncellenir. Kadın, boşanmadan önceki soyadına döner. Ancak, kadın isterse ve mahkemeden izin alırsa, evlilik soyadını kullanmaya devam edebilir.

Boşanma sonrası kadın hemen evlenebilir mi?

Boşanma kararı kesinleştikten sonra, erkekler için hemen evlenme engeli bulunmamaktadır. Ancak, kadınlar için Türk Medeni Kanunu’nda 300 günlük bir “iddet müddeti” (bekleme süresi) öngörülmüştür (TMK m. 132). Bu süre, kadının olası bir hamileliğinin tespiti ve soybağının karışmaması içindir. Ancak, kadın hamile olmadığını belgeleyen bir doktor raporu sunarsa veya boşanmış olduğu eşiyle tekrar evlenmek isterse, bu süre beklenmeden evlenebilir.

Boşanma sonrası nafaka ödenmezse ne yapılabilir?

Boşanma kararında hükmedilen nafaka (yoksulluk veya iştirak nafakası), borçlu eş tarafından ödenmezse, alacaklı eş icra takibi başlatabilir. Nafaka alacakları, öncelikli alacaklardandır ve borçlunun maaşına, banka hesaplarına veya diğer mal varlığına haciz konulabilir. Ayrıca, nafaka ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen eş hakkında, nafaka alacaklısının şikayeti üzerine İcra ve İflas Kanunu’na göre tazyik hapsi (3 aya kadar hapis) kararı verilebilir.

Boşanma sonrası velayet kendisine verilmeyen eş, çocuğuyla görüşme hakkını nasıl kullanır?

Velayet kendisine verilmeyen eş, mahkeme tarafından belirlenen gün ve saatlerde çocuğuyla kişisel ilişki kurma hakkına sahiptir. Boşanma kararında veya ayrı bir kişisel ilişki düzenlemesi kararında, bu görüşme günleri ve saatleri (hafta sonları, bayramlar, yaz tatilleri, özel günler vb.) ayrıntılı olarak belirtilir. Eşlerin, bu karara uymaları zorunludur. Kişisel ilişki kurulmasını engelleyen veya zorlaştıran eş hakkında, diğer eşin şikayeti üzerine yasal işlem yapılabilir, hatta velayetin değiştirilmesi davası açılabilir.

Boşanma sonrası psikolojik destek almak neden önemlidir? Hangi tür destekler alınabilir?

Boşanma, bireyler için stresli ve zorlu bir yaşam olayıdır. Boşanma sonrası, öfke, üzüntü, suçluluk, yalnızlık, kaygı, depresyon gibi duygular yaşanabilir. Bu duygularla başa çıkmak, yeni bir hayata uyum sağlamak ve geleceğe yönelik sağlıklı adımlar atmak için psikolojik destek almak önemlidir. Alınabilecek psikolojik destek türleri şunlardır:

• • Bireysel Terapi: Bir psikolog veya psikiyatrist ile birebir görüşmeler.
  • Grup Terapisi: Benzer deneyimleri yaşayan diğer insanlarla bir araya gelerek destek almak.
  • Aile Terapisi: Aile üyeleri arasındaki iletişimi güçlendirmek ve yeni aile düzenine adapte olmak için.
  • Çocuk Terapisi: Çocukların boşanma sürecini daha sağlıklı atlatmalarına yardımcı olmak için.
  • Destek Grupları: Boşanmış bireyler için oluşturulmuş gruplarda deneyim paylaşımı yapmak.
  • Online Terapi: Gerekli durumlarda, bir psikiyatrist tarafından ilaç tedavisi de önerilebilir.

Boşanma sonrası çocuklar için nelere dikkat edilmelidir?

Boşanma, çocuklar için de zorlayıcı bir süreçtir. Çocukların bu süreci daha sağlıklı atlatmaları için anne babaların dikkat etmesi gerekenler şunlardır:

• Çocuğa durumu yaşına uygun bir dille açıklamak.
• Çocuğa güvence vermek (sevgi, ilgi, bakımın devam edeceği konusunda).
• Çocuğu tartışmalara dahil etmemek, taraf tutmaya zorlamamak.
• Çocuğun diğer ebeveyniyle ilişkisini desteklemek.
• Çocuğun rutinlerini korumaya çalışmak.
• Çocuğun duygularını anlamaya çalışmak ve ifade etmesine izin vermek.
• Çocuğa karşı sabırlı ve anlayışlı olmak.
• Çocuğun okuluyla işbirliği yapmak.
• Gerekirse profesyonel destek (çocuk psikoloğu) almak.

Boşanma sonrası yeni bir hayata nasıl başlanır?

Boşanma sonrası yeni bir hayata başlamak, zaman ve çaba gerektirir. Aşağıdaki adımlar, bu süreci kolaylaştırabilir:

• Kendinize zaman tanıyın: Duygusal olarak toparlanmak için acele etmeyin.
• Sosyal destek arayın: Aileniz ve arkadaşlarınızla vakit geçirin.
• Yeni hobiler edinin: İlgi alanlarınıza yönelin.
• Sağlığınıza dikkat edin: Düzenli egzersiz yapın, sağlıklı beslenin, yeterince uyuyun.
• Kariyerinizi geliştirin: İş hayatınıza odaklanın, yeni hedefler belirleyin.
• Mali durumunuzu planlayın: Bütçenizi gözden geçirin, harcamalarınızı planlayın.
• Yeni bir ortam yaratın: Evinizi yeniden dekore edin veya yeni bir yere taşının (mümkünse).
• Geçmişe takılıp kalmayın: Geleceğe odaklanın, yeni hedefler belirleyin.
• Profesyonel yardım almaktan çekinmeyin: Psikolojik destek almak, süreci kolaylaştırabilir.